Öfke Nedir?
Öfke tıpkı sevgi, üzüntü, korku, mutluluk, heyecan gibi en temel ve en doğal duygularımızdan biridir. Öfkeyi kontrol edebildiğimiz sürece zarar verici bir duygu değildir fakat asıl sıkıntı zaten öfkeyi kontrol etmekte başlıyor. Bu doğal ve geçici duyguyu her insan hayatında deneyimler. Evrimsel perspektiften bakacak olursak insanlar hayatta kalmak için duygularına muhtaçtır. Öfke de hem kişisel hem toplumsal olarak sağ kalmamıza yardımcı olan hem de neslimizin devamı için gerekli olan en temel duygulardandır. Bu sebeple zaman zaman zarar verici özellikleri ortaya çıkmaktadır. Genel olarak insanın kendisini ve sevdiklerini koruma amacıyla ortaya çıkan bir duygudur. Öfke duygusu ile bağlantılı problemler duygunun kendisinden değil insanın öfkeliyken sergilediği davranışlarıyla ilgilidir.
Öfke Kontrolü Mümkün Mü?
Korkutucu tarafı, zarar verme özelliğinin olmasıdır. Saldırgan davranışlara dönüşüp insanlar üzerinde travmatik etkiler yaratmaktadır. Bu noktada öfke kontrolü çok önemli bir pozisyonda geçmektedir. Öfke kontrolü ile birlikte kişi kendisine veya çevresine zarar vermeden kendisini doğru ifade etme becerilerini kazanabilmektedir. Öfkesini kontrol edemeyen insanlar hayatlarının hem sosyal hem hukuki hem ailevi noktalarında ciddi sıkıntılar yaşayabilirler.
Öfke eğitim, farkındalık, sorumluluk ve kişisel altyapı ile doğru tepkiye yönlendirilebilecek bir duygudur. Dolayısıyla öfkeyi bilinçli bir şekilde kontrol edebilen bir insan bu sayede öfkenin yarattığı olumsuz etkileri doğru yere yönlendirebilme yetisine sahip olur. Öfke kontrolü hakkındaki en önemli nokta öfkeyi şiddete ve saldırganlığına dönüştürmeden pozitif bir enerji kaynağına dönüştürebilmektir. Öfkeyi pozitif enerji kaynağına yönlendirmek yaratıcılığı, duygusal zekayı, pozitif düşünebilme yetisini ve güçlü bir kişiliği gerektirir. Öfkemizi kontrol etmek için öncelikle sakin olmamız gerekir. Öfke anında kendinize birkaç dakika tanımak sakinleşmek için iyi bir yöntem olabilmektedir. Öfkemizin en yüksek noktasında sözel veya fiziksel herhangi bir tepki vermememiz gerektiğini hatırlamalıyız. Unutulmamalıdır ki öfke kontrol edilebildiğinde yararlı ve itici bir duygu haline getirilir.
Öfke Duygusunun Nedenleri Nelerdir?
Bu duygunun sebepleri vardır. Öfke istediğini elde edememe, engellenme, beklentilerinin karşılanmaması, yetersizlik duygusu, yalnızlık, haksızlık, saygısızlık durumları, anlaşılmama hissi, stres, korku, çaresizlik, hayal kırıklığı ve pek çok benzeri sebeplerden ortaya çıkabilmektedir.
Öfkenin Vücudumuza Etkisi Nasıl Olur?
Tıpkı her duyguda olduğu gibi öfkelendiğimizde vücudumuzda fiziksel ve biyolojik değişimler oluşur. Kişinin öfkelendiğinde kalp basıncı ve kalp atımı yükselir, stres hormonu salgılanır, bu hormonlardaki dengesiz artışlar başka organlarımıza zarar vermektedir. Öfke metabolizmamızı bozar ve şekerimizi yükseltir. Kısacası öfke duygusunun vücudumuza iyi bir dokunuşu yoktur. Öfkemizi ne kadar iyi kontrol edersek vücudumuza o kadar iyilik yapmış oluruz.
Nasıl Baş Edebilirsiniz?
Öfke ile baş etmekten kastımız öfkeyi yok etmek değil, öfkeyi kontrol etmeyi öğrenmek ve bireyin kendisine ve çevresine zarar vermesini önlemektir. Öfke duygusunun kontrolden çıktığını düşünen bireyler mutlaka bir profesyonel başvurmalıdırlar. Öncelikle öfkenin nedenleri araştırılmalıdır. Öfke bazen de ruhsal hastalığın da belirtisi olabilmektedir. Medikal tedavi ve psikoterapi etkili tedavi yöntemlerindendir. Öfke kontrolünün temelinde bireyin kendi öfkesini tanımaya çalışması ve davranışlarına anlamlandırması yatmaktadır. Öfke kontrolü için gevşeme egzersizleri, bilişsel yapılandırma, iletişim becerileri ve çevresel düzenlemeler gibi yöntemler uygulanabilmektedir.