Yaşamımızdaki Çalkantılar
Hayatta bizleri zorlayan, mücadele gerektiren, önümüzde bir engel gibi gözüken pek çok olayla karşılaşabiliyoruz. Hayatımız her an durağan bir tempoyla ve hiçbir sıkıntı yaşamadan devam etmiyor. Zorlayıcı olaylar karşısında kimi insanlar yılmadan mücadele ederken kimi insanlar ufak bir zorlukta tüm hedeflerinden vazgeçebiliyorlar. Peki, insanlar arasında sonuç itibariyle uçurum yaratabilecek bu fark nasıl olabiliyor? Bu gibi durumlarda yapabileceklerimiz bizim elimizde mi yoksa kontrolümüz dışındaki olaylar olduğundan “yapabileceğimiz hiçbir şey yok” diyerek zorluklara boyun mu eğmeliyiz?
İyimserlik ve Kötümserlik
Kötü olaylar, zor kararlar, mücadele gerektiren durumlar… Tüm bunlar karşısında iyimserlik ve kötümserliğin nasıl bir etkisi olabilir? Başımıza gelen olayları düşünelim. Bu olaylar karşısında yaptığımız değerlendirmeler üç kategoride incelenebilir. Bunlar kalıcılık, yaygınlık ve kişiselleştirme. Kalıcılık bir durumun geçici bir sürede mi yoksa her zaman mı öyle olacağıyla ilgilidir. Yaygınlık, zorluğun sadece bir alanda mı olduğu yoksa hayatımızın geneline yayılmış bir biçimde mi olduğuyla ilgili düşüncelerimizdir. Kişiselleştirme ise başarımızda ya da başarısızlığımızda atfettiğimiz sebebin kendimizle mi yoksa dışsal sebeplerle mi ilişki olduğu kısımdır. Tüm bu üç etken etrafındaki bir olayı değerlendirişimiz bizim iyimser ya da kötümser olmamızla ilişkilidir. Kötümser insanlar olumsuz durumları kalıcı, yaygın ve kişisel olarak değerlendirirken, başarılı durumları ise geçici, yaygın olmayan ve dışsal sebeplerle daha sıklıkla açıklarlar. İyimserler ise olumsuz olayları geçici, durumsal ve dışsal sebeplerle açıklarken, başarılı durumları kalıcı, yaygın ve kişisel olarak açıklarlar.
İyimserliğin Getirileri
İyimserliğin hayatımızın akışında üç temel katkısı var. Bunlar depresyon, başarı ve sağlık olaylarına etkisi incelenerek ortaya konmuştur.
Depresyon
Bir insan iyimser düşünme eğiliminde ise depresyona girme olasılığı daha azdır. Eğer iyimser kişi depresif durumdaysa bunun depresyona dönüşmesi, depresyondaysa da bu durumu atlatması kötümserlere göre daha kolaydır. Kötümser kişiler olumsuz durumları daha çok dikkate alarak etraflarını tozlu bulutlarla çevirmeye daha meyilliler. İyimserler ise o tozlu bulutları dağıtmanın yollarını aramaktan vazgeçmez, harekete geçerler. Hayatın pasif bir izleyicisinde ziyade direksiyonun başındaki şoför gibidirler. Çamurlu, engebeli bir yola girdiklerinde hızlarını azaltsalar da yola devam edebilirler.
Başarı
Sigorta satıcıları ile yapılan bir araştırmada, aradıkları her on müşteriden sekiz tanesi tarafından ret cevabı almalarına rağmen bu işi nasıl sürdürebildikleri incelendiğinde iyimserliğin gittikleri yolda vazgeçmemelerini sağladığı ortaya konmuştur. Bu işe başladıktan sonra bırakanlar incelendiğinde ise bu ret cevaplarına kişisel, kalıcı ve yaygın atıflarda bulundukları yani kötümser açıklamalar yaptıkları gözlenmiştir. Eğitim ya da iş hayatı fark etmeksizin eğer ki hedefinize ilerlerken yolunuza engeller çıkarsa – bu çok olağan bir durumdur- bu durum hakkında yaptığınız iyimser ya da kötümser açıklamalar sizin mücadeleye devam edip etmeyeceğinizi etkileyebilmektedir.
Sağlık
Orta ve ileri yaştaki insanlar incelendiğinde, iyimserlerin daha az sağlık problemleri yaşadığı, sağlık problemleri yaşadıklarında da bunları daha hafif şekilde atlattıkları görülmüştür. Bu araştırmalar gösterir ki sadece iyimser olarak bile fiziksel sağlığımızı daha iyi koruyabiliriz.
İyimser olabilir miyim?
Olaylar karşısında yaptığımız açıklamalar, olayları kalıcılık, yaygınlık ve kişisellik açısından nasıl atıflarla ifade edişimiz bizim iyimser ya da kötümser olmamızı sağlar. Bunun anlamı iyimserliğin öğrenilebilir bir beceri olduğudur. Hayatımızın akışını, insanlarla yaşadığımız çatışmaları ya da hedeflerimize ilerlerken yaşadığımız güçlükleri, farklı bir boyuta taşıyarak olumlu şekilde değişmemize olanak sağlayan iyimserliği reddetmek için hiçbir sebebimiz yok.
Hayatınızdaki durumları düşünün ve geçmişte yaşadığınız olaylar karşısında nasıl tepkiler verdiğinizi nasıl atıflarda bulunduğunuzu inceleyin. Eğer ki yaptığınız atıfların iyimser olmadığını görürseniz, gelecekteki olaylarda bunu tersine çevirmeye çalışın ve hayatınızı nasıl etkilediğini gözlemleyin. İyimserlik hayatınızı olumlu şekilde etkileyerek yaşamınızı daha pozitif, başarılı ve sağlıklı kılabilir.