Obsesif kompulsif bozukluk, obsesyonları ve kompulsiyonları içeren ruhsal bir bozukluktur. Öncelikle obsesyonu tanımlamak gerekirse; kişinin zihnine kendiliğinden giren tekrarlayıcı, ısrarlı ve zihinden kovulamayan, kişiyi zorlayan, saplantılı düşünceler, dürtülerdir. Kompulsiyon yani zorlantı ise, kişinin obsesyonlarını bastırmak için kullandığı ve belli kurallara uyarak uyguladığı yineleyici, bedensel ve motor davranışlardır. Kişi, obsesyonlarının ve kompulsiyonlarının mantıksız olduğunun farkında olsa dahi zihninden ve davranışlarından kolaylıkla atamaz. Hem obsesyonlar hem de kompulsiyonlar, bu bozukluğa sahip kişilere oldukça fazla vakit kaybettirebilirler. Böylelikle kişiler normal günlük rutinleri akasayabilir, mesleki ve sosyal işlev kaybı yaşayabilir, arkadaş ve aile ilişkilerinde bozulmalar gözlemlenebilir. Dünyada en çok görülen ruhsal bozukluklarda 4. sırada yer alan obsesif kompulsif bozukluğun nedenleri tam olarak saptanamasa da genetik geçiş, beynin işleyişindeki bozulma, mükemmelliyetçi ve kaygılı kişilik, çocukluk çağı travmaları gibi bir çok faktör ile ilişkili olduğu öne sürülmektedir.
Obsesif Kompulsif Bozukluk Çeşitleri
Kuşku Obsesyonu ve Kontrol Kompulsiyonu
Kişi yineleyici olarak kapıyı kilitlemediği, cüzdanını çantasına koymadığı, ocağı açık bıraktığı vs. gibi düşünceler(obsesyonlar) içerisine girerek, emin olmak ve rahatlamak için sürekli kontrol edici davranışlarda(kompulsiyon) bulunur.
Bulaşma Obsesyonu ve Temizlik Kompulsiyonu
Kişinin, kendisine çevresinde bulunan eşyalardan, giysilerden, kapı kollarından, kimyasal maddelerden veya artıklardan hastalık bulaşacağı düşüncesi(obsesyon) ve bu düşünce kaynaklı olarak sürekli temizlik yapma, banyoda kalma, dışarı çıkamama gibi davranışlar(kompulsiyon) sergilemesidir.
Simetri/Düzen Obsesyon ve Kompulsiyonları
Kişi, sık sık etrafında bulunan nesnelerin düzgün olmadığı düşüncesine(obsesyon) kapılır ve bu nesneleri düzeltmeye yönelik davranışlarda(kompulsiyon) bulunur.
Biriktirme ve Saklama Kompulsiyonları
Kişi işine yaramasa dahi ileride lazım olabilir düşüncesiyle harhangi bir eşyasını atmakta zorlanır. Kişinin eşyaları ile duygusal bağ kurması da olasıdır.
Cinsel İçerikli Obsesyonlar
Bazen kişi kendisine hiç yakıştırmadığı halde, uygunsuz ve yineleyici cinsellik içerikli düşüncelere kapılır.
Dini İçerikli Obsesyonlar
Genellikle dini yönelimin yüksek olduğu toplumlarda görülür. Kişi inandığı dinin tam karşıtı, uyumsuz düşüncelere kapılır ve bunları zihninden kovmakta zorlanır.
Dokunma Obsesyonları
Kişi kendisi için önemli olan herhangi bir işe başlaamdan önce kendisine uğur veya şans getirdiğine inandığı bir nesneye dokunma ihtiyacı hisseder.
Sayma Obsesyonları
Kişi bir güne veya işe başlarken kensine belirlediği bir sayıya kadar saymazsa işinin rast gitmeyeceğini düşünür.
Obsesif Kompulsif Bozukluk Tedavisi
Tedavide ilaç ve psikoterapi önde gelen yöntemlerdendir. Psikoterapi nükslerin önlenmesinde etkili bir tedavi yöntemidir. Bazen tek başına bazen de ilaç tedavisiyle beraber kullanılmaktadır.
Obsesif kompulsif bozukluğa sahip olduğunuzu düşünüyor musunuz?
Bahsedilen düşünce ve davranışların kendinizde olduğundan şüpheleniyorsanız, Beşiktaş Etiler’de hizmet veren psikolojik danışma merkezimizdeki psikologlarımızla görüşebilirsiniz.