Bu yazımda sizlere sınav haftası psikolojisi hakkında bilgi vermek ve önerilerimi paylaşmak istedim.
Sınav Stresi Nedir? Neden Sınav Stresi Yaşarız?
Sınav stresi, bireyin sınava ilişkin algısı ve sınavda başarısız olacağına ilişkin inançları sonucu kaygı yaşaması ve fiziksel belirtilerle de kendini gösterebilen, ileri düzey bir strestir. Tedirginlik, endişe, başarısızlık korkusu, huzursuzluk, çalışma isteksizliği, iç sıkıntısı, mide bulantısı, karın ağrısı, ağız kuruluğu, uyku bozuklukları vs. sınav stresi yaşayan bir bireydeki psikolojik ve fizyolojik belirtilerden bazılarıdır. Kişi bütün bir günü veya haftayı bu gibi sıkıntılarla geçirebilir. Bu gibi belirtilerle de beraber sınav stresi öğrenilen bilginin sınav sırasında etkili bir şekilde kullanılmasına engel olabilir, başarı düzeyini düşürebilir.
Birey bu stres sonucunda sınav esnasında öğrendiğini aktarmada ve okuduğunu anlamada zorlanabilir, dikkati azabilir ve zihinsel becerileri zayıflayabilir. “Sınava hazır değilim” “Bu konuları anlayamıyorum, çok aptalım” “Sınavda hiç başarılı olamayacağım” “Sınavım çok kötü geçecek, ailemi de hayal kırıklığına uğratacağım” gibi düşünceler sınav stresi yaşayan bireyde gözlenen bir takım otomatik, olumsuz düşüncelerdir ve stresin daha da artmasına neden olurlar. Bu nedenle düşünce yapımızı ve inançlarımızı değiştirmeli, olumsuz düşüncelerimizi “Elimden gelenin en iyisini yapacağım” “Başarısız olursam da telafi edebilirim” gibi daha olumlu ve gerçekçi olan düşüncelerle yer değiştirmeliyiz.
Bunun yanı sıra mükemmelliyetçi kişilik yapısına sahip olan bireylerde sınav stresinin daha çok yaşandığı görülmüştür.
Sınav Haftalarını Stresten Uzak ve Huzurlu Şekilde Geçirmek Mümkün mü?
Sınav Hastası Psikolojisi ve Öneriler
- Her şeyden önce beslenmeye dikkat edilmeli, yeterli ve dengeli şekilde beslenme düzeni oluşturulmalıdır, kişiyi rahatsız edebilecek ağır yiyeceklerden uzak durulmalıdır.
- Aynı şekilde uyku da çok önemli bir faktördür. Sınavda bilgilerinizi hatırlama ve sorulara odaklanma sürecinde dikkatinizi en verimli şekilde kullanmamıza yardımcı olur.
- Gerçekçi ve ulaşılabilir düzeyde hedefler belirlemek motivasyonu arttırmakta, kişinin stres düzeyini en aza indirmektedir.
- Zaman yönetimi çok önemlidir. Sınava girmeden önce süre tutarak yapacağınız çözümlü alıştırmalar sınav esnasında yetiştirme kaygınızı azaltacaktır.
- Mükemmelliyetçi tutumdan vazgeçmek de kişinin stres düzeyini azaltmaktadır, kendinize yanlış yapabilme hakkı verilmeli, yaptığınız yanlışlarda da bunun her şeyin sonu olmadığı düşüncesini kendinize hatırlatmalısınız.
- Kendi kendinize yaptığınız olumsuz içsel konuşmaların farkına varın ve bunları daha olumlu, gerçekçi düşüncelerle değiştirin.
- Gevşeme tekniklerini öğrenmek ve uygulamak da stresi azaltmak adına son derece önemlidir. Gevşeme teknikleri fiziksel ve psikolojik hazırlıklarla birlikte kullanıldığında sınavdaki performansınızı yükseltecektir.
- Sınav sonrası kendini ödüllendirme, keyif veren bir etkinliğe katılma sınav motivasyonunuzu arttıracaktır.
Klinik Anlamda Profesyonel Destek Ne Zaman Gereklidir?
Stres çok yoğun düzeyde yaşanıyorsa ve kişinin işlevselliğini büyük ölçüde bozuyorsa, depresyon, anksiyete bozukluğu, uyku bozukluğu vs. gibi bir ruhsal durum ortaya çıkmışsa, bu stres ve kaygıyla başa çıkmak için kişinin uygun olmayan girişim veya baş etme çabaları varsa, davranış bozuklukları görülüyorsa bunlar profesyonel bir destek almak gerektiğinin başlıca göstergeleridir.
Siz de bu ve benzeri bir sorunu yaşadığınızı düşünüyorsanız, çözüme ulaşmak için Etiler Beşiktaş’ta bulunan uzman psikologlarımızdan destek alabilirsiniz.