Bu yazımızda sizlerle sosyal fobi ve çekingenlik arasındaki fark ve benzerlikleri detaylıca inceleyip kaleme almak istedik.
SOSYAL FOBİ NEDİR?
Sosyal fobi toplumda en sık rastlanan psikolojik sorunlardan biridir. Sosyal fobi genel olarak kişilerin bir ya da daha fazla sosyal durumdan rahatsız olma ve bulunduğu ortamdan uzaklaşma isteği olarak ifade edilebilir. Bu davranış topluluk önünde yapılan konuşmalarda ya da birden fazla kişiyle olan etkileşimlerde sıklıkla görülebilir. Sosyal fobisi olan kişiler bu gibi ortamlarda gülünç ya da utanç duruma düşmekten kaygı duyarlar. Kişiler bu durumla karşı karşıya kaldıklarında duydukları kaygıya eşlik eden bir takım bedensel belirtiler hissederler. Bunlardan en çok yaşananlar arasında çarpıntı, titreme, terleme midede huzursuzluk hissi ve ağız kuruluğu sayılabilir.
ÇEKİNGENLİK NEDİR?
Çekingenlik, bazı insanların diğer kişilerle beraberken, konuşurken ve aynı ortamdayken yaşadığı güven yetersizliğidir. Genel olarak insanlardan kaçınmaya eğilimli olmak anlamına gelir.
Sosyal Fobi ve Çekingenliğin Farkları ve Benzerlikleri Nelerdir?
Birbirlerine çok benzeyen iki durum olsa da çekingenlik ve sosyal fobi aynı şey değildir. Sosyal fobiyi çekingenlikten farklı kılan şey, belirtilerin şiddeti, sürekliliği ve kişiye verdiği rahatsızlık ve kaybettirdikleridir. Çekingenlik çoğu zaman bir problem halinde algılanmayabilir. Ancak bu kişiler, sosyal ortamlardaki sıkıntıları nedeniyle bu ortamdan kaçmaya başlayabilirler ki bu durum sosyal fobinin oluşmasına zemin hazırlar. Çekingen biri, yaşadığı duruma zamanla uyum sağlar. Çekingenlik, kişinin karakterinin bir parçası olabilir. Aşırıya kaçmadığı ve kişinin sosyal yaşamını ileri derecede etkilemediği sürece çekingenliği hastalık olarak adlandırmamak gerekir. Oysa, sosyal fobisi olan kişi kendinde kaygı yaratan kaynağa gerektiğinden fazla önem yükler ve kişinin sosyal yaşamını ileri derecede etkiler. Psikolojik bir rahatsızlık olan sosyal fobinin tedavisinde, farklı terapilerle, psikolojik destek almak zorunlu bir ihtiyaç haline gelmiştir.
Her çekingen sosyal fobik mi? Her sosyal fobik çekingen mi?
Her çekingen kişilik sosyal fobi değildir. Çekingen kişiliğin duruma gösterdiği tepkinin şiddeti, sürekliliği sosyal fobinin oluşmasına olanak sağlar. Bunun yanı sıra altından başka sorunlar da çıkabilir. Bu konuda özellikle kişilerden alınan anamnez oldukça önemlidir. Ayrıca kişilerde görülen diğer belirtiler de dikkate alınarak yorum yapılabilir. Her sosyal fobik ise çekingendir diyebiliriz. Çekingenlik bir kişilik halidir. Sosyal fobisi olan kişilerde çekingenlik hali görülmesi olağan ve sık bir durumdur.
“Ben sosyal fobik değilim, çekingenim.”
Kişinin bir iş görüşmesine giderken, yeni bir topluluğa karışırken heyecanlı olması ya da stres anında paniklemesi gayet normaldir. Asıl sorun bu panik, heyecan,utangaçlık gibi duyguların hayatının tamamını kaplamasıyla başlar. Eğer ki durum kişinin hayatını engelleyeci boyuta ulaştıysa çekingenlik sosyal fobiye dönüşmüş demektir. Böyle kişiler ailesi ve arkdaşlarının yanında bile rahat davranışlar sergileyemeyebilirler. Böyle durumlarda kişide beğenilmeme, küçümsenme korkusu oluşur ve huzursuz davranışlar sergilemeye başlar. Çekingen kişi zamanla bu duruma uyum sağlarken sosyal fobik kişi kendinde oluşan kaygının sebeplerine daha fazla yoğunlaşır ve korkuları giderek artar.
Sosyal fobi tedavisinin ilk basamağı kabul ve farkındalıktır. Çekingen miyim yoksa sosyal fobim mi var diye şüpheleniyorsanız ve bu günlük hayatınızı etkilemeye başladıysa profesyonel yardım ve uzman görüşü almak için bizi aramaktan çekinmeyin.