Vajinismus

Vajinismus nedir?

Psikolojik rahatsızlıkların tanısında kriter alınan DSM-5’e göre vajinismus bir genital ağrı ve giriş bozukluğu olarak tanımlanmaktadır (Amerikan Psikiyatri Birliği, 2013)

Buna göre;

• Cinsel ilişki sırasında vajinal giriş sırasında girişin olmaması ya da kısmen olması
• Cinsel ilişki girişimi sırasında ya da vajina içinde iken belirgin bir ağrı yaşama
• Vajinal ilişki öncesinde ya da vajinal giriş sırasında ve sonucunda ağrı yaşayacağına ilişkin belirgin bir kaygı ve tedirginlik yaşamak.
• Cinsel ilişki girişiminde ya da sırasında pelvik tabanı oluşturan kaslarda belirgin gerilim ya da kasılma yaşamak.

Durumlarını sürekli ya da tekrar tekrar yaşamak ve bu durumun en az 6 ay sürmesi tanı kriterini oluşturmaktadır.

Vajinismusta bunların yanında penis veya bir objenin vajinaya girişinin düşüncesi bile ağrıya ve kasılmaya sebep olabilir (Er, Özdel, & Yılmaz-Polat, 2010).

Bu ağrı, korku ya da kasılmalar daha önce hiç cinsel ilişkiye girmemiş kişilerde cinsel etkinliğin başlangıcından itibaren olabildiği gibi (birincil tip) daha önce böyle bir sorun yaşamadan cinsel ilişki yaşayan kişilerde de sonradan ortaya çıkabilir (ikincil tip).

Tanımına uygun olarak vajinismus bir giriş bozukluğudur ve vajinismuslu kadınların çoğu birleşmeye yol açmadığı sürece cinsel ilişkiyi istemekte ve bundan hoşlanmaktadırlar. (Şafak-Öztürk & Arkar, 2017).

Görülme Sıklığı Nedir?

Vajinismusun yaygınlığı konusunda kesin bir sonuca varılamamasına rağmen dünya genelinde %1 ile %7 arasında görüldüğü düşünülmektedir (Lahaie ve ark. 2010). Ülkemiz de dahil olmak üzere doğu ülkelerinde ise bu oranın çok daha yüksek olduğu bilinmektedir (Özdemir, Şimşek, Özkardeş, İncesu, & Karakoç, 2008). Bunun sebebinin doğu kültürlerinde cinselliğin kadınlar için bir tabu olması, gerekli cinsel eğitimin verilmemesi ve bekarete atfedilen abartılı önem olduğu söylenebilir (Yetkin, 1999). Çeşitli sonuçlar vermekle birlikte ülkemizde %40 ile %50 arasında görülme sıklığı olduğunu gösteren çalışmalar bulunmaktadır (Oniz, Keskinoglu, & Bezircioglu, 2007; Yasan & Gürgen, 2009).

Üstelik klinik çalışmalar çok daha yüksek sonuçlar gösterebilmektedir. Bu da çok daha yüksek oranda kadının bu rahatsızlığı yaşamasına karşın tedaviye başvurmadığını göstermektedir. Bir uzmana danışmaktan kaçınma durumu vajinismusun çoğunlukla gözden kaçırılmasına sebep olmaktadır (Koehler, 2002).

Altında Yatan Sebepler Neler Olabilir?

• Vajinismusun altında fiziksel etkiler de yatabilmektedir ancak bu faktörlerin etkisinin sınırlı olduğu düşünülmektedir (Er, Özdel, & Yılmaz-Özpolat, 2010).
• Buna karşın vajinismusu asıl etkileyen faktörlerin psikolojik ve bilişsel kökenli olduğu bilinmektedir.

-Bilişsel faktörler:

• Cinsellikle ilgili olumsuz görüşler (Ward & Ogden 1994)
• Gerçekliğe dayanmayan ağrı, aşırı kanama, yırtılma, penisin içeride kalması ve bayılma/ölme gibi korkular (Oktay & Tombul, 2003)
• Olumsuz kendilik imajı (Borg, Peters, Schultz ve ark. 2012).
• Cinsel tiksinti ve kaçınma duygusu (Borg ve ark. 2012).
• Yakınlık ve kontrolü kaybetme korkusu (Borg ve ark. 2012)

-Psikolojik faktörler:

• Anksiyete (Watts & Nettle 2010).
• Depresyon (McCabe, Althof, & Assailant ve ark., 2010).
• Duygudurum bozukluğu (McCabe, Althof, & Assailant ve ark., 2010).
• Depresyon ve anksiyete aynı zamanda vajinismusun yarattığı stres faktörüyle de daha da etkisini arttırabilir.

Tedavi  Yöntemleri Nelerdir?

• Sistematik duyarsızlaştırma gibi bilişsel davranışçı terapi yöntemleri (Şafak-Öztürk & Arkar, 2017)
• Psikoeğitim (Masters & Johson, 1970). Çiftlerin bu fobik kaçınma davranışının temelinde çarpıtılmış ve yanlış inançların yattığı konusunda bilgilendirilmesi ve düşüncelerimiz, duygularımız ve davranışlarımız arasındaki etkileşimin açıklanması (Şafak-Öztürk & Arkar, 2017).
• Çiftler arasında duygu ve düşünceleri hakkında sürekli ve açık iletişim de terapi sürecinin vazgeçilmez bir bileşenini oluşturmaktadır (Şafak-Öztürk & Arkar, 2017).
• Cinsel terapi (Kaplan, 1974)
• Fobik faktörlere, olumsuz inanç ve koşullamalara ve vajinismusla bağlantılı sorunlara yönelik bireysel psikoterapi (Kaplan, 1974)

Tedavinin Sonuçları

Bilişsel davranışçı çift terapisinin uygulandığı bir çalışmada kadınların cinsel işlevlerinin her açıdan iyileştiği, kaçınma davranışının sona erdiği, anksiyete ve depresyon seviyelerinin azaldığı görülmüştür. Aynı zamanda, eşlerinin de cinsel işlevin belirli alanlarında düzelmeler göze çarpmış ve tedavi öncesinde de çok yüksek olmasa da anksiyete ve depresyon değerleri daha da düşmüştür. Çiftlerin tedaviden önce de düşük olmasa bile ilişki kalitesinde de yükselmeler görülmüştür (Şafak-Öztürk, Arkar, 2017).

Sonuç olarak, vajinismus kişiler için büyük sorunlar yaratabilmekle birlikte kolay, güvenli ve kesin sonuç veren tedavilerle iyileştirilebilecek bir psikoseksüel rahatsızlıktır (Sims, 1861). Bu konuda desteğe ihtiyaç duyduğunuzu düşünüyorsanız bir terapiste başvurmanızda fayda var denebilir.

Siz de böyle bir sorun yaşıyor ve çözüme ulaşmak istiyorsanız Etiler’deki psikolojik danışmanlık merkezimizdeki uzman psikologlarımızdan yardım alabilirsiniz.