Herkesin hayatında çeşitli problemler yaşadığı, yorgun ve mutsuz hissettiği dönemler, işleri yoluna koymada zorlandığı durumlar ve bir motivasyona ihtiyaç duyduğu zamanlar olabilir ve bazen bu problemler klinik özellikler de gösterebilir. Böyle zamanlarda bir yardım arayışına girmek gayet normaldir ve profesyonel bir uzmandan yardım almak doğru bir çözüm yolunda önemli bir adımdır. Fakat doğru uzmandan doğru desteği almak söz konusu insan hayatı ve psikolojisi olduğundan hayati önem taşır. İnsanlar bu desteği almaya karar verdiklerinde çeşitli uzmanlık ve yetkinlikleri olan farklı meslek grupları ile karşılaşırlar; psikologlar, koçlar gibi. Özellikle ülkemizde psikologlara karşı olan ön yargı dolayısıyla yaşam koçlarına yönelim daha fazladır fakat iki grubun da eğitimleri, çalışma alanları, yöntemleri ve yetkinlikleri önemli farklılıklar gösterir.
Psikolog ve yaşam koçu arasındaki fark
Öncelikle psikologlar ile yaşam koçları arasındaki en önemli fark, yaşam koçlarının akıl sağlığı ile ilgilenmiyor olmalarıdır, koçlar terapi yapmazlar, böyle bir yetki ve eğitimleri yoktur. Koçluktaki amaç psikolojik anlamda sağlıklı olan kişilere istediği yolda ilerlemeleri için yardımcı olmak ve gereken destek, motivasyonu sağlamaktır. Bu süreçte gerekli eğitim ve bilgilendirmeleri verirler. Psikologlar ise koçlardan farklı olarak depresyon, anksiyete, yeme bozuklukları ve benzeri gibi çeşitli psikolojik problemleri bulunan danışanlar ile çalışırlar ve hastalıkların getirdiği sıkıntıların azaltılması ve hayat kalitesinin arttırılması amacıyla terapi yaparlar. Ayrıca psikoloğa başvurmak için klinik bir tanı şart değildir, kişi işlevselliğini arttırmak,sıkıntılarından kurtulmak ve benzeri gibi durumlar için de başvurulabilir. İkinci önemli fark ise psikolog olmak için lisans eğitimi gerekliyken koçluk eğitimi için sertifika programlarının yeterli olmasıdır.
Psikolog Kimdir, Nasıl Olunur?
Psikolog, terapi süresincesize eşlik eden kişidir, sanılanın aksine sizin adınıza kararlar vermez ve hayatınızı yönlendirmeniz konusunda size direktiflerde bulunmaz.Psikologlar, duygusal ve davranışsal sorunlardan kaynaklanan sıkıntıların, zorlukların nedenlerini araştırarak, kişinin psikolojik sağlığına kavuşmasını sağlarlarve terapi süresince sizi tüm yönlerinizle tanımaya, duygu ve düşünce dünyanızı yargılamadan anlamaya çalışırlar. Danışanlara sıkıntı veren konular ve durumlar üzerinde çalışırlar ve danışanların hayatlarını daha işlevsel hale getirmeyi amaçlarlar. Ülkemizde psikolog olmak için üniversitelerin 4 yıllık lisans eğitiminin tamamlanması gereklidir. Ayrıca Klinik Psikolog olmak için 2 yıllık lisansüstü programlarına da devam edilebilir. Mesleğin doğası gereği psikoloji ve terapi eğitimi üniversiteden mezun olunca son bulmaz. Psikologlar terapi yetkinliklerini kazanmak ve kendilerini geliştirmek amaçlı sürekli eğitim ve sertifikalarla kendilerini desteklerler.
Yaşam Koçu Kimdir, Nasıl Olunur?
Yaşam koçları ise yukarıda bahsettiğimiz gibi psikologlardan farklı olarak sağlıklı insanlar ile çalışmalar yaparlar ve danışanlarınaen yüksek potansiyele ulaşması yolunda eğitim ve bilgilendirmede bulunurlar.Sağlıklı demek tabi ki sıkıntısız anlamına gelmemektedir, sadece tanısı olmayan ve psikolojik bir rahatsız taşımayan demektir. Koçlar sorunları olan normal bireylere sorunları çözmek yolunda yardımcı olurlar veya kişilerin hedeflerine ulaşması yolunda onlara destek olurlar ve motive etmeyi amaçlarlar. Kendini daha iyi tanımak, iş veya okul hayatında daha iyi noktalara gelebilmek, iletişim sorunlarına çözüm bulmak amacıyla kişiler koçlara başvurabilir. Ülkemizde koçluk yapabilmek için bir lisans eğitimi yoktur, kişiler bazı yetkili dernekler tarafından sunulan programlara katılıp koçluk sertifikası alabilir. Bir yaşam koçuna danışmadan önce aldığı belgelerin yetkinliğini ve yetki alanını sorgulamak çok önemlidir, çünkü söz konusu insan hayatıdır ve kişi sınırlarını ve yetki alanını bilmelidir; örneğin herhangi bir psikolojik rahatsızlık ile karşılaşırsa gerekli yönlendirmeleri yapabilmelidir.